DIALLS: dysgu plant i fod yn oddefgar, yn empathetig ac yn gynhwysol drwy siarad â’i gilydd.
Prosiect DIALLS
Dechreuodd prosiect DIALLS ym mis Mai 2018 ac roedd yn brosiect tair blynedd a ariannwyd gan gronfa ymchwil ac arloesi Horizon 2020 y CE, o fewn y pwnc ‘Cymdeithasau Cynhwysol, Arloesol a Myfyriol’.
Nodau’r prosiect oedd dysgu plant mewn ysgolion o oedran ifanc i ymgysylltu â’i gilydd mewn trafodaethau lle y gall fod ganddynt safbwyntiau neu berspectif gwahanol, er mwyn galluogi ymwybyddiaeth gynyddol o’u hunaniaeth ddiwylliannol eu hunain, a bod yn sensitif nid yn unig i’w hunaniaeth a’u diwylliannau eu hunain ond hefyd i ddangos empathi tuag at rai pobl eraill.
Roedd ein tîm yn cynnwys: arbenigwyr astudiaethau diwylliannol ac addysg ddinesig, addysgwyr athrawon, seicolegwyr ac arbenigwyr llythrennedd o ddeg prifysgol mewn naw gwlad. Rydym yn falch o gynnwys Israel fel gwlad gysylltiedig er mwyn meddwl y tu hwnt i ffiniau daearyddol ac ystyried materion diwylliant, treftadaeth a hunaniaeth wrth iddynt ymestyn y tu hwnt i gysyniadau Ewropeaidd yn unig. Buom yn gweithio’n agos gydag athrawon a’u dosbarthiadau mewn saith o’r gwledydd.
Fel rhan o’r prosiect, gwnaethom ddatblygu adnoddau ar gyfer athrawon ac ymchwilwyr.
Canlyniadau’r Prosiect
Mae amcanion penodol y prosiect, a’r canlyniadau sy’n gysylltiedig â phob un, isod. Gallwch ddysgu rhagor amdanynt ar ein tudalen Pecynnau Gwaith.
Amcan: Datblygu dealltwriaeth pobl ifanc o lythrennedd diwylliannol drwy addysgu deialog a dadlau fel modd i ddeall hunaniaethau, diwylliannau ac amlrywiaeth Ewropeaidd.
Canlyniadau:
- Rhaglen dysgu llythrennedd diwylliannol (CLLP) i’w defnyddio mewn ystafelloedd dosbarth
- Dadansoddiad o drafodaethau yn yr ystafell ddosbarth ac ar-lein
- Corpws amlieithog: casgliad mynediad agored o drafodaethau o ddosbarthiadau ledled Ewrop wedi’u trawsgrifio
Amcan: Darparu canllawiau cynhwysfawr ar gyfer datblygu llythrennedd diwylliannol mewn ysgolion.
Canlyniad:
- Offeryn Graddfeydd Cynnydd ar gyfer Dysgu Llythrennedd Diwylliannol (SPCLL) i gefnogi asesu a chynllunio
Amcan: Hyrwyddo datblygiad hunaniaethau diwylliannol pobl ifanc yn eu trafodaethau a chynhyrchu arteffactau diwylliannol.
Canlyniadau:
- Maniffesto llythrennedd diwylliannol a gynhyrchwyd gan fyfyrwyr
- Oriel rithwir o arteffactau diwylliannol a gynhyrchwyd gan fyfyrwyr
Blwyddyn 1
Tasg gyntaf DIALLS oedd creu Fframwaith Dadansoddi Diwylliannol (CAF) i lywio’r prosiect, gan gynnwys diffinio’r term “llythrennedd diwylliannol” fel y byddai’n cael ei ddefnyddio yn DIALLS. Gan ddefnyddio’r cysyniadau yn y CAF, dewiswyd cyfres o 150 o destunau diwylliannol Ewropeaidd – ffilmiau byrion a llyfrau lluniau – i adlewyrchu amlrywiaeth treftadaeth a hunaniaethau diwylliannol Ewrop a chysyniadau craidd llythrennedd diwylliannol yn DIALLS. Mae’r testunau hyn i’w gweld yn Llyfrgell DIALLS. Fe wnaethom hefyd ddechrau datblygu’r Rhaglen Dysgu Llythrennedd Diwylliannol (CLLP), gan weithio gyda set graidd o 20 o athrawon mewn pedair gwlad bartner i greu a threialu gweithgareddau ystafell ddosbarth ar gyfer pob un o’r tri grŵp oedran: plant 5-6 oed, plant 8-9 oed, a phobl ifanc 14-15 oed. Dewiswyd 45 o’r testunau diwylliannol yn Llyfrgell DIALLS i’w defnyddio fel ysgogiadau ar gyfer trafodaethau am gyfrifoldeb cymdeithasol a chyd-fyw.
Blwyddyn 2
Gweithredodd yr ail brif gam y CLLP yn ystod blwyddyn academaidd. Yn y gwersi cynnar, siaradodd myfyrwyr (o’r cyfnod cyn-gynradd i’r uwchradd) gyda’i gilydd yn eu hystafelloedd dosbarth, eu trafodaethau wedi’u hysgogi gan ffilm neu lyfr lluniau gwahanol a’i thema llythrennedd diwylliannol gysylltiedig. Hanner ffordd drwy’r flwyddyn, dechreuodd myfyrwyr ryngweithio ar-lein â myfyrwyr o ystafell ddosbarth arall yn yr un wlad i drafod y llyfrau lluniau neu’r ffilmiau. Yn ystod rhan olaf y flwyddyn, roedd myfyrwyr yn edrych ymlaen at ryngweithio ar-lein â dosbarthiadau tebyg o wahanol wledydd, ond yn anffodus nid oedd modd cynnal y cam hwn o’r prosiect ar ôl i ysgolion gau yn ystod pandemig COVID-19. Dechreuodd ymchwilwyr ddadansoddi’r trafodaethau a gynhaliwyd mewn ystafelloedd dosbarth, gan adeiladu tuag at droi’r sesiynau hynny wedi’u trawsgrifio yn gorpws amlieithog mynediad agored.
Blwyddyn 3
Yn nhrydedd flwyddyn y prosiect, profwyd y CLLP gan set newydd o tua 100 o athrawon. Datblygodd ymchwilwyr DIALLS hefyd Graddfeydd Cynnydd ar gyfer Dysgu Llythrennedd Diwylliannol i gefnogi athrawon wrth gynllunio ar gyfer datblygu gwybodaeth llythrennedd diwylliannol a sgiliau deialog yn yr ystafell ddosbarth. Pan amharodd pandemig COVID-19 ar gynlluniau ar gyfer cynhadledd myfyrwyr DIALLS, manteisiodd gannoedd o fyfyrwyr ac athrawon ar y cyfle gan greu datganiadau, ffilmiau byrion, ac arteffactau diwylliannol fel cyfraniadau i Faniffesto Myfyrwyr DIALLS. Cyhoeddwyd corpws amlieithog o drafodaethau yn yr ystafell ddosbarth, ynghyd â llawer o lyfrau ac erthyglau gan ymchwilwyr DIALLS. Ar ddiwedd y prosiect, lansiwyd y CLLP fel adnodd mynediad agored ar wefan DIALLS y gall unrhyw athro ei ddefnyddio, unrhyw le.
